ΤοΜάρτιο του 1821 η επανάσταση αρχίζει στο Μοριά. Η αριθμητική υπεροχή των Ελλήνων και η ύπαρξη πολλώνΦιλικών ήταν από τους βασικούς λόγους που η επανάσταση σημείωσε επιτυχίες.
Το πασαλίκι του Μοριά
Η επιλογή της Πελοποννήσου δεν ήταν τυχαία. Ο ελληνικός πληθυσμός υπερτερούσε, ο τουρκικός στρατός πολεμούσεστα Γιάννενα τον Αλή πασά, υπήρχαν πολλά στελέχη της Φιλικής Εταιρείαςκαι το ορεινό έδαφος ,ήταν λόγοι που ευνοούσαν τον αγώνα .
Στις αρχές του 1821 ο Παπαφλέσσας(κλικ),απεσταλμένος της Φιλικής Εταιρείας στη Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσαςέκαμψε τις αντιρρήσεις των προεστώνκαι του επισκόπου Παλαιών Πατρών Γερμανού, συντονίζοντας την έναρξη της επανάστασης.
Ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας) οργανώνει την εξέγερση στην βόρεια Πελοπόννησο (Αχαΐα, κλπ.). Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης οργανώνει την εξέγερση στην νότια Πελοπόννησο (Μάνη, Καλαμάτα).
Οι κινήσεις αυτές ανησύχησαν τους Τούρκους, οι οποίοι κάλεσαν προληπτικά τους αρχιερείς και τους προεστούς στην Τριπολιτσά (Τρίπολη). Όσοι από αυτούς πήγαν, φυλακίσθηκαν. Οι υπόλοιποι πραγματοποίησαν σύσκεψη στις 10 Μαρτίου στη μονή της Αγίας Λαύρας και στη συνέχεια επέστρεψαν στις επαρχίες τους για να στρατολογήσουν παλικάρια.
Το χρονικό της Επανάστασης
14 Μαρτίου 1821: Οι επαναστάτες χτυπούν 3 αγγελιοφόρους του Χουρσίτ πασά. Η Επανάσταση αρχίζει. Ο σπόρος του Ρήγα αποδίδει καρπούς...
17 Μαρτίου 1821 : Αρεόπολη Μάνης (κλικ): Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης (κλικ) κήρυξε την έναρξη της επανάστασης. Μπροστά στο ναό των Ταξιαρχών στήθηκε η πρώτη σημαία του ιερού αγώνα που φέρει στη μία επιφάνεια της το σπαρτιατικό πρόσταγμα Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ και στην άλλη της τις λέξεις ΝΙΚΗ Η ΘΑΝΑΤΟΣ.
Ο ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΜΑΝΙΑΤΩΝ
«Ορκίζομαι, εις το όνομα του Παντοδύναμού μας Θεού, εις το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και της Αγίας Τριάδος, να χύσω και την υστέραν ρανίδα του αίματός μου, υπέρ πίστεως και Πατρίδος.
Ορκίζομαι, να μη βλέψω εις τα όπισθεν εάν δεν αποδιώξω τον εχθρόν της Πατρίδος και της Θρησκείας μου.
Ορκίζομαι, «Ταν ή επί Τας» και «Νίκη ή Θάνατος» υπέρ Πίστεως και Πατρίδος.
21 Μαρτίου 1821: Καταλαμβάνονται το Αίγιο και τα Καλάβρυτα.
23 Μαρτίου 1821:Απελευθερώνεται η Καλαμάτα από τους επαναστάτες, με αρχηγούς τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τους Μανιάτες και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
25 Μαρτίου 1821: Τελετουργική έναρξη της επανάστασης. Σύμφωνα με το θρύλο της Αγίας Λαύρας, η Ελληνική Επανάσταση ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου 1821, όταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός(κλικ) ύψωσε το λάβαρο της επανάστασης στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας στα Καλάβρυτα.
Ο Σουλτάνος για αντίποινα, αλλά και για τρομοκράτηση των Ελλήνων, απαγχονίζει στην Κωνσταντινούπολη τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄και πετά το πτώμα του στον Κεράτιο κόλπο.
12-13 Μαΐου 1821:Μάχη στο Βαλτέτσι (χωριό κοντά στην Τρίπολη)
Ο στρατός του Μουσταφάμπεη παθαίνει συντριπτική ήττα από τους Έλληνες.
Η μάχη του Βαλτετσίου είναι μία από τις σημαντικότερες νίκες της ελληνικής Επανάστασης.
Με την εξάπλωση της Επανάστασης στην Πελοπόννησο, αναλαμβάνει την αρχηγία των ενόπλων ο Κολοκοτρώνης.
Ιούνιος 1821: Φτάνει στην Πελοπόννησο, για να αναλάβει την αρχηγία της Επανάστασης, ο Δημήτριος Υψηλάντης, στην θέση του φυλακισμένου αδελφού του Αλέξανδρου.
23 Ιουλίου 1821: Κατάληψη του φρουρίου της Μονεμβασιάς, ύστερα από τετράμηνη πολιορκία. Είναι το πρώτο κάστρο που περνά στα χέρια των Ελλήνων.
7 Αυγούστου 1821: Καταλαμβάνεται το Νιόκαστρο (κάστρο της Πύλου), ύστερα από πολύμηνη πολιορκία.
Η Επανάσταση στους πρώτους μήνες έχει ήδη σημειώσει τις πρώτες επιτυχίες της.
Αιολείς : αρχαίο ελληνικό φύλο που αποίκισε στα μικρασιατικά παράλια.(κλικ)
Η “Αιολική γη” γράφτηκε το 1943 από τον Ηλία Βενέζη, εκδόθηκε απο τον εκδοτικό οίκο της “Εστίας” και μεταφράστηκε σε ξένες γλώσσες.
Ο συγγραφέας, Ηλίας Βενέζης (κλικ) που το πραγματικό του όνομα είναι Ηλίας Μέλλος γεννήθηκε το 1904 στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, μεγάλωσε στη Λέσβο και αργότερα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου και πέθανε το 1973. Έζησε την Μικρασιατική καταστροφή (κλικ), αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους και οδηγήθηκε στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας μαζί με 3.000 Έλληνες όπου δούλεψε καταναγκαστικά στα φοβερά τουρκικά “Τάγματα Εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού)”. Μέσα από αυτές τις εμπειρίες και τα βιώματά του άντλησε υλικό για να γράψει τα βιβλία του.
Αμελέ ταμπουρού
Η “Αιολική γη” μας μεταφέρει στα Κιμιντένια, βουνά της Μικράς Ασίας, όπου ζει η οικογένεια του μικρού Πέτρου με αρχηγό τον παππού. Ο Πέτρος, με την πιο αγαπημένη από τις τέσσερις αδερφές του, την Άρτεμη, παιδιά ακόμα, ζουν σε ένα μαγικό κόσμο γεμάτο παιδικά όνειρα που όμως σιγά-σιγά γκρεμίζεται όταν έρχονται σε επαφή με την αδικία, την κακία και τον πόλεμο. Ζούνε τον ξεριζωμό απ’ τον τόπο και τη γη τους και την προσπάθεια να στεριώσουν σε ένα καινούριο μέρος. Η ζωή τους μπερδεύεται με φανταστικές ιστορίες απλών και τίμιων ανθρώπων όπως του Αλί που γυρεύει σε όλη την Ανατολή να βρει το καμήλι του με το άσπρο κεφάλι και του Στέφανου του σαμαρά που προσπαθεί να κρατήσει τους ήχους μέσα σ’ ένα παλιό ρολόι.
Ο συγγραφέας παρουσιάζοντας τη ιστορία μέσα από τα παιδικά
μάτια του Πέτρου και συνδυάζοντάς την με απλές “αστείες” ιστορίες την κάνει να
μοιάζει με παραμύθι της Ανατολής..
Οι Φιλικοί, μαζί με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη μαζεύτηκαν για να εκτιμήσουντην κατάσταση και αναλόγως να πράξουν.
Στη σύσκεψη αυτή(Ισμαήλι 7-10-1820) υπήρχαν διαφωνίεςκαι εντάσεις για το αν θα πρέπει να ξεκινήσει η επανάσταση και από πού.
Λίγο αργότερα αποφασίστηκε και η έναρξη της Επανάστασης από τη Μολδοβλαχία. Οι λόγοι ήταν:
η διοίκηση της περιοχής βρισκόταν στα χέρια Φαναριωτών
σύμφωνα με συνθήκη(1812) οι Τούρκοι δε μπορούσαν να μπουν με στρατό σε αυτές τις περιοχές
ο Ελληνισμός της περιοχής ήταν σε καλή οικονομική κατάσταση
οι Τούρκοι θα αναγκάζονταν να διασπάσουν τις δυνάμεις τους, στέλνοντας τμήματα του στρατού προς βορρά και έτσι θα ήταν πιο εύκολη η εξέγερση στην Πελοπόννησο
επίσης πάντα υπήρχε η ελπίδα ότι η Ρωσία θα βοηθούσε τον αγώνα των Ελλήνων
Το Φεβρουάριο του 1821 λοιπόν ο Υψηλάντης πέρασε από τη Ρωσία στη Μολδαβία και έφτασε στην πρωτεύουσά της, το Ιάσιο, ξεκινώντας την Επανάσταση.
Ο Υψηλάντης περνά τον ποταμό Προύθο.
Η σημαία της εξέγερσης του Υψηλάντη
Όμως δεν άρχισαν να φανούν οι πρώτες δυσκολίες. Ο τσάρος, που είχε την πρωτοβουλία στη συναψη της συνθήκης τηςΙεράς Συμμαχίας (κλικ), όχι μόνο δε βοήθησε αλλά επέτρεψε και στα τουρκικά στρατεύματα να περάσουν στις ηγεμονίες και τέλος διέγραψε και τον Υψηλάντη από τον κατάλογο των αξιωματικών. Επίσης ούτε οι ντόπιοι κάτοικοι βοήθησαν τον αγώνα, όπως πίστευαν οι Φιλικοί. Τότε ο Υψηλάντης προχώρησε προς τα νότια μαζί με τους 2000 άνδρες που συγκέντρωσε. Στο Βουκουρέστι συγκρότησε τον Ιερό λόχο (κλικ) που αποτελούνταν από Έλληνες φοιτητές ευρωπαϊκών πανεπιστημίων.
στολή Ιερολοχιτών
Οι δυσκολίες όμως έγιναν ακόμα εντονότερες όταν ο πατριάρχης αναγκάστηκε να αφορίσει τον Υψηλάντη και το κίνημά του γιατί φοβόταν αντίποινα από τους Τούρκους, πράγμα που άρχισε να γίνεται εντονότερο όσο κρατούσε η εξέγερση.
Έτσι οι Έλληνες με λίγες δυνάμεις, χωρίς βοήθεια έδωσαν την αποφασιστική μάχη στο Δραγατσάνι(2 Ιουνίου 1821), όπου οι περισσότεροι από τους Ιερολοχίτες (200 από τους 373) σκοτώθηκαν.
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης παραδόθηκε στους Αυστριακούς, φυλακίστηκε και απελευθερώθηκε μετά από 6 χρόνια(1827). Μάλιστα μετά από δύο μήνες πέθανε στη Βιέννη(1828), αφού η υγεία του είχε κλονιστεί. Σήμερα βρίσκεται εκεί ο τάφος του μεγάλου αυτού αξιωματικού.
Πηγή : Εγκύκλιος Παιδεία
Χάρτης με κίνηση με την πορεία του Υψηλάντη στην εξέγερση της Μολδοβλαχίας.
Κάποιοι άλοι αγωνιστές(Γιωργάκης Ολύμπιος με 350 άνδρες) κλείσθηκαν στη Μονή Σέκου, όπου αφού οι υπερασπιστές Έλληνες αντιμετώπισαν γενναία τους πολυάριθμους Τούρκους, στις 9 Σεπτεμβρίου 1821 ο Γιωργάκης Ολύμπιος μαζί με 11 πιστούς έβαλε φωτιά τα βαρέλια πυρίτιδας που υπήρχαν και ανατινάχτηκαν όλοι στον αέρα μαζί με τους Τούρκους που βρέθηκαν κοντά.
Έτσι η επανάσταση στη Μολδοβλαχία που κράτησε μόνο 7 μήνεςείχε αυτή την τραγική κατάληξη, όμως είχε και τα θετικάτης.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Παρά τα προβλήματα, την έλλειψη βοήθειας και τις ανυπέρβλητες δυσκολίες, ο αγώνας δεν πήγε χαμένος.
Οι επαναστάτες νικήθηκαν αλλά κατάφεραν:
να διασπάσουν τις Οθωμανικές στρατιωτικές δυνάμεις
να δώσουν τη δυνατότητα στους Έλληνες επαναστάτες να αρχίσουν τον αγώνα στον ελλαδικό χώρο
να γνωστοποιήσουν την επανάσταση σε όλη την Ευρώπη.
Η προσφορά του Α. Υψηλάντη είναι πολύτιμη και καθοριστική στην απελευθέρωση του Έθνους.